Ruth over het leren om te leren van en met de natuur
Mijn jaar staat in het teken van “leren leren” en “leren luisteren”: bijzonder moeilijk te leren vaardigheden. Maar zo belangrijk voor ons werk aan transities. #Transities staan namelijk bol van onzekerheid over het juiste pad, over de juiste kennis, vol complexiteit die vaak nog verergerd wordt door het zeker weten van allerlei partijen die tegengestelde dingen roepen. Leren leren en leren luisteren kunnen dan juist doorbraken en versnelling helpen creëren. Leren en luisteren werken het best wanneer je je ego kunnen loslaten, wanneer je durft niet te weten, durft te verblijven in onzekerheid en vol nieuwsgierigheid reikt naar een ander.
Die ander hoeft niet enkel menselijk te zijn. Wat kunnen we veel leren van de natuur, en zeker voor de energietransitie. De natuur heeft ons zoveel te leren over efficiency, over innoveren, over omgaan met onzekerheid en over gedeeld #leiderschap, samenwerken, luisteren en communiceren.
Wist je bijvoorbeeld dat Orka’s heel goed luisteren naar andere soorten zoals bijvoorbeeld dolfijnen en hun taal proberen te ontrafelen? Vervolgens passen ze hun eigen klikken, brommen en fluiten aan en ontwikkelen ze een soort tussentaal waarmee ze met de dolfijnen kunnen communiceren. Dat legt de basis voor samenwerking: ze kunnen bijvoorbeeld samen gaan jagen en van elkaars unieke competenties gebruik kunnen maken.
En hoe inspirerend zijn stokstaartjes die elke dag een andere leider hebben die de troep leidt in de zoektocht naar voedsel, en iedereen deze leider vertrouwen geeft en volgt, leert en de volgende dag een ander het stokje overneemt en bouwt op het geleerde!
En hoe interessant en inspirerend is de manier waarop dolfijnen kennis opbouwen. Als de omgeving bekend is en stabiel is, dan wordt kennis van de moeders overgedragen aan de jongeren, waarmee eeuwenoude waardevolle kennis over die plek overgedragen wordt. Echter, wanneer de situatie onbekend of instabiel wordt, dan nemen de jongeren het over, die leren dan van elkaar, oftewel door horizontaal leren, en creëren daarmee nieuwe kennis om met de nieuwe omstandigheden te leren omgaan.
Deze voorbeelden geven mij enorm veel inspiratie voor mijn werk als transitieonderzoeker en facilitator van complexe samenwerkingen. Natuur gaat voor mij een vaste sparringpartner worden! #ASKNATURE #Biomimicry
– Ruth Mourik
Met dank aan: het Spinwaves Lab, en in het bijzonder Lydia Fraaije en Saskia van den Muijsenberg
